Wykaz ekwipunku na klubowe wycieczki rowerowe

Dotyczy klubowych wycieczek rowerowych nizinnych, względnie krótkich, mających miejsce w łatwo dostępnym terenie, odbywających się od wiosny do jesieni. W przypadku dłuższych i dalszych wycieczek, mających miejsce w trudniejszym terenie, wyposażenie jest szczegółowo omawiane i wspólnie przygotowywane w gronie osób biorących udział w wycieczce.

Zanim zapoznasz się z wykazem ekwipunku

Zanim zapoznasz się z proponowanym przez nas wykazem ekwipunku przeczytaj, w jakim celu powstał ten wykaz, czego dotyczy i jak z tego wykazu korzystać. Pozwoli to lepiej zrozumieć nasze intencje oraz uniknąć nieporozumień.

Poniżej zamieszczona jest lista ekwipunku, jaki należy posiadać, chcąc uczestniczyć w klubowych wycieczkach rowerowych organizowanych w ramach Klubu Karpackiego. Wszystkie rzeczy, przy których komentarz nie mówi inaczej (np.: zalecane, wg uznania) należy traktować jako obowiązkowe.

Na liście znalazły się zarówno rzeczy bardzo ważne i niezbędne, jak i te, które "tylko" poprawiają wygodę i zwiększają niezależność podczas wycieczki. Podstawowe kryteria, jakie braliśmy pod uwagę przy sporządzaniu listy to: funkcjonalność niezbędna z punktu widzenia rowerowej turystyki wędrówkowo-biwakowej, bezpieczeństwo, niezależność (rozumiana jako możliwość kontynuowania wycieczki niezależnie od warunków, samodzielnej naprawy w razie awarii bez konieczności zmiany planów wycieczkowych oraz dotarcie na czas do domu/transportu), jako-taka mobilność w podróży/transporcie podczas wycieczki, no i oczywiście wygoda oraz spełnienie obowiązujących przepisów ruchu drogowego.

Korzystaliśmy przede wszystkim z naszych własnych doświadczeń zebranych podczas dotychczasowych wycieczek klubowych oraz z wyobraźni, która nakazuje nam być przygotowanym na sytuacje, które mogą przytrafić się nam podczas wycieczek.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że część z tych rzeczy mogłaby zostać podzielona pomiędzy kilka osób, spośród uczestników wycieczki. Celowo, jednak nie robimy tego z kilku powodów (wyjątek stanowią stałe zespoły namiotowe, np. małżeństwa wyjeżdżające razem i korzystające ze wspólnego ekwipunku, itp.):

na klubowe wycieczki jeździmy dosyć często, poza tym, plany wycieczkowe krystalizują się czasem w "ostatniej chwili" przed wyjazdem. Zwykle do "ostatniej chwili" nie wiadomo, kto ostatecznie pojedzie na wycieczkę. Trudno więc byłoby się tak szczegółowo umawiać "na ostatnią chwilę", rezygnacja kogokolwiek powodowałaby duże utrudnienia logistyczne (tak warto robić przed dłuższymi wyprawami, kiedy cel wycieczki i skład grupy znane są ze znacznym wyprzedzeniem, nie ulegają zmianom; kiedy bagażu jest na tyle dużo, że warto przemyśleć szczegółową optymalizację, itp.),
rzeczy, które tworzą na pierwszy rzut oka pokaźny spis, w praktyce nie są ani duże, ani przesadnie ciężkie, ani też drogie czy trudno dostępne - posiadanie więc przez każdego z uczestników pełnego wyposażenia nie stanowi jakiegoś istotnego kłopotu,
te rzeczy i tak każdy turysta-rowerzysta powinien posiadać, tak więc nie ma konieczności specjalnego nabywania sprzętu tylko pod kątem klubowych wycieczek rowerowych. Podstawowy problem to: zrozumieć potrzebę ich posiadania i "wziąć się" i zebrać je wszystkie "do kupy". Zebrane raz na zawsze wymagają potem tylko sukcesywnej wymiany tego, co się zużyje, uszkodzi, itp. Warto mieć dobrze przemyślany, optymalny dla każdego, indywidualny sposób pakowania się, zabezpieczenia ekwipunku przed uszkodzeniami mechanicznymi i przed wilgocią, itp. Każdorazowa zmiana zabieranego zestawu ekwipunku, poważnie zabuża sposób pakowania się, co nie sprawdza się w praktyce, może stać się przyczyną błędów i nieporozumień,
w przypadku konieczności użycia jakichś części lub narzędzi oczywiście działamy solidarnie i tak trzeba traktować swoje wyposażenie - czyli założyć, że być może zajdzie konieczność podzielenia się z innymi własnymi zasobami. Jednak posiadanie własnego wyposażenia pozwala nie "żerować" na innych. W końcu, jeżeli zużyje się czyjeś części, to nie chodzi tylko o to, że można się rozliczyć, ale przecież potrzeba czasu i uwagi na to, aby potem poświęcić czas, pójść do sklepu i sobie odkupić zużyte części... co tak naprawdę, w praktyce stanowi zwykle największy "problem". Nie traktujmy więc innych, jako tych, którzy za nas przygotują się do wycieczki, poświęcą swój wolny czas, zapłacą z własnej kieszeni za nasz spokój i bezpieczeństwo podczas wycieczki,
różne osoby preferują części różnych producentów; różne rowery, mogą wymagać różnych części i narzędzi - tak więc uwspólnieniu, mogłoby podlegać tylko naprawdę niewiele rzeczy,
posiadanie i używanie własnego sprzętu pozwala na jego sprawdzenie oraz nauczenie się jego użycia podczas samodzielnego dokonywania napraw i regulacji roweru - to bardzo ważne, bo w ten sposób każdy z uczestników zdobywa jakże cenne doświadczenie praktyczne,
podczas jazdy rowerem nie nosi się tego wszystkiego na plecach... tak więc zabranie wszystkiego nie powinno dla nikogo stanowić jakiegoś istotnego obciążenia.

Wykaz ekwipunku powstał pod kątem wycieczek, jakie zwykle mają miejsce w Klubie. Będzie więc najbardziej przydatny dla osób, przygotowujących się właśnie do wycieczek klubowych. Charakter klubowych wycieczek, ich cel, przebieg, charakter miejsc, które podczas tych wycieczek odwiedzamy, itp. w dużym stopniu determinują to, co zabieramy ze sobą. Zatem przed zapoznaniem się z wykazem ekwipunku, aby lepiej zrozumieć zasadność zabierania takiego a nie innego zestawu, warto wcześniej zapoznać się z charakterem klubowych wycieczek.

Lista zapewne nie jest pełna, trzeba ją uzupełnić, niektóre pozycje z pewnością wymagają dodatkowego komentarza, itp. - na początek powinna jednak wystarczyć do właściwego i wystarczającego przygotowania się do klubowych wycieczek rowerowych i dać podstawę do dalszych, indywidualnych uzgodnień. Prosimy o nadsyłanie do nas wszelkich propozycji, uwag, komentarzy, itp., dotyczących proponowanego zestawu ekwipunku. Wasza pomoc będzie dla nas bardzo cenna.

Ekwipunek "okołorowerowy"

Rower - w dużym skrócie

Ze względu na to, że podczas klubowych wycieczek przede wszystkim poruszamy się w terenie (poza drogami asfaltowymi), zdecydowaliśmy się na użycie rowerów górskich, wyposażonych w niektóre elementy przewidziane do zastosowania w rowerach turystycznych. Z naszych doświadczeń wynika, że rowery górskie są bardziej wytrzymałe oraz lepiej przystosowane do poruszania się w trudnym terenie. Ważne jest także duże rozpowszechnienie rowerów górskich i "górskopodobnych", co w przypadku jakiejś poważniejszej awarii, daje dużą szansę na zdobycie (w terenie, podczas wycieczek) części zamiennych potrzebnych do przeprowadzenia naprawy. Wskazane jest, aby wszyscy uczestnicy wycieczki używali możliwie podobnego sprzętu, tak, aby móc posiłkować się posiadanymi narzędziami, częściami, akcesoriami, materiałami eksploatacyjnymi oraz umiejętnościami przy naprawianiu ewentualnych awarii.

Ważne jest, aby sprzęt każdego z uczestników pozwalał na pokonanie typowych - często trudnych i wymagających od sprzętu dużej uniwersalności i wytrzymałości - tras klubowych wycieczek. Chodzi tu przede wszystkim o odpowiednią wytrzymałość (np. jazda z dużym obciążeniem po wertepach), możliwość pokonywania dróg o bardzo kiepskiej nawierzchni (np. piach, błoto, skały) lub jazdę bezdrożem, dostosowanie do wymagań jazdy górskiej (strome podjazdy i zjazdy) oraz dużą odporność na niekorzystne warunki użytkowania (woda - przeprawy przez rzeki i bagna, piach i błoto - jazda poza utwardzonymi drogami, ogólny brud - brak możliwości czyszczenia roweru na bieżąco podczas wycieczki).

Rower do turystyki nie musi być "topowy" (czyli bardzo drogi, bardzo nowoczesny, itp.) - dobrze, jeżeli będzie solidny i najważniejsze żeby był w pełni sprawny! Im prostsza konstrukcja - tym mniej potencjalnych uszkodzeń i tym łatwiejsza może być naprawa, bez konieczności posiadania zaawansowanych narzędzi, części i umiejętności. Ze szczególną ostrożnością należy podchodzić do nowoczesnych rozwiązań, które oprócz podążania za modą, dla obniżenia wagi sprzętu (w turystyce jest to praktycznie nieistotna cecha w porównaniu z np. niezawodnością, wytrzymałością, prostotą konstrukcji, podatnością na naprawę w prymitywnych warunkach, itp.) mają bardzo delikatną konstrukcję, często są to elementy nierozbieralne, itp. Oczywiście każda część roweru jest ważna, ale pod kątem turystyki, szczególnie ważny jest dobór następujących elementów roweru:

rama,
koła - obręcze, piasty, szprychy (solidny zaplot), dętki i opony,
bagażnik i jego mocowanie do ramy,
wygodne siodełko,
... oraz cała reszta bezpośrednio biorąca udział w jeździe: hamulce, napęd (łańcuch, kaseta, blaty, przerzutki), stery,...

Dostatecznie wcześniej przed wyjazdem, rower trzeba koniecznie szczegółowo obejrzeć, sprawdzić czy jakaś część nie wymaga naprawy, regulacji, wymiany, czy śruby są dokręcone, czy nie grozi nam pogubienie nakrętek, podkładek, itp. Jeżeli, jakaś część podlegająca naturalnemu, szybkiemu zużyciu jest niepewna, a jeszcze nie przyszedł czas na to, aby ją wymienić, należy zabrać zapasową (np. klocki hamulcowe, łańcuch, kaseta,..., itp.). Warto pamiętać, że:

podczas jazdy w terenie, rower (i poszczególne części) zużywają się zdecydowanie szybciej niż podczas jazdy po drogach (ze względu na piach, błoto, duże obciążenia dynamiczne, itp.). Niektóre uszkodzenia ujawniają się dopiero podczas jazdy terenowej,
niektóre uszkodzenia, z pozoru nieprawdopodobne, mogą wydarzyć się nie podczas jazdy, ale podczas transportu (czasem wiele rowerów musi się zmieścić na małej przestrzeni, czasem nie mamy pełnej kontroli nad tym, co się dzieje z rowerami w czasie transportu, itp.),
nawet najlepszej jakości części nie zapewniają stuprocentowej bezawaryjności, oczywiście im lepsze, tym ryzyko awarii mniejsze, ale pewności, że awaria się nie przytrafi nie ma nigdy,
tak naprawdę, dobrze przemyślany ekwipunek niewiele różni się w przypadku krótkiej wycieczki i długiej wyprawy - zdecydowanie bardziej jest to uzależnione od charakteru turystyki, miejsca - w które się udajemy, pory roku, spodziewanej pogody, budżetu, itp. Wbrew obiegowej opinii - każdego dnia - prawdopodobieństwo wystąpienia poważniejszej awarii niemal nie zależy od czasu trwania wycieczki (bez porównania bardziej jest zależne od innych czynników - przede wszystkim właściwego przygotowania i użytkowania sprzętu, charakteru terenu, w jaki się udajemy, czy chociażby... szczęścia). Przygotowując się - czy to do weekendowej wycieczki, czy to do kilkutygodniowej wyprawy - zawsze warto poważnie potraktować sprawy związane z właściwym przygotowaniem ekwipunku. Wbrew pozorom, szczególnie w przypadku krótkich wycieczek sprawa jest o tyle krytyczna, że - aby wycieczka miała sens - czas naprawy nie może być zbyt długi (aby nie stał się porównywalny z czasem trwania całej wycieczki), musi też być koniecznie zapewniony powrót na czas (a pociąg lub autobus nie będzie czekał - w takim przypadku nawet kilkuminutowe spóźnienie może oznaczać powrót opóźniony o dobę lub znaczne zwiększenie kosztów podróży, itp. Trasę wycieczki, awaryjnie nie zawsze da się skrócić, a w wielu miejscach po prostu nie ma alternatywnych możliwości transportu - najpierw trzeba dotrzeć do ludzi, potem zorganizować transport, dotrzeć do miejsca skąd możliwy jest transport publiczny, i... za wszystko zapłacić). Czas naprawy będzie zdecydowanie dłuższy (lub wogóle nie da się jej przeprowadzić), jeżeli czegoś zabraknie w naszym ekwipunku i naprawa będzie wymagała zdobycia na miejscu narzędzi lub/i materiałów potrzebnych do jej przeprowadzenia. Z wielu odludnych miejsc naprawdę trudno wydostać się w rozsądnym czasie, kiedy rower przychodzi nieść lub prowadzić. W takich miejscach, nawet najpopularniejsze części i narzędzia są, po prostu nie do zdobycia. Na szczęście, podczas krótkich wycieczek łączny ekwipunek nie jest na tyle duży, aby odpowiednie wyposażenie stanowiło jakieś zauważalne obciążenie (w końcu nie jest tego tak znowu dużo) - nie bardzo jest się więc nad czym wogóle zastanawiać - brać/nie brać. Istotniejsze jest to, aby wycieczka mogła być udana! W przypadku dłuższych wypraw, przynajmniej nie ma problemu z brakiem czasu na naprawę...
rower daje wiele wolności i niezależności przy poruszaniu się w terenie - oczywiście chodzi o sprawny rower. Popsuty rower to tylko "kupa złomu", która zamiast dawać wolność staje się przysłowiową "kulą u nogi".

Rower koniecznie musi być przystosowany do szybkiego i łatwego demontażu na czas transportu, to oznacza, że części wyposażenia nie mogą być do ramy przytwierdzone "na stałe" lub "prawie na stałe". Koniecznie należy przed wyjazdem sprawdzić (i w razie konieczności poprawić) mocowanie takich elementów jak np. pedały, bagażnik, błotniki, oświetlenie, kierownica (bez naruszania sterów), koła, itp., tak, aby można było te elementy łatwo zdemontować na czas transportu. Najlepiej po prostu, co jakiś czas je odkręcić, wyczyścić śruby, nasmarować i skręcić. Chodzi o to, żeby nie okazało się w ostatniej chwili, wtedy, kiedy jest to akurat konieczne (bo autobus lub pociąg nie będzie czekał...), że "nie da się" odkręcić pedałów, bo się "zapiekły", albo, że śruby mocujące bagażnik są zardzewiałe i albo pękają przy próbie odkręcenia, albo nie można ich wogóle ruszyć, itp. Przed wycieczką warto zawczasu odkręcić na czas podróży i zabrać ze sobą już zdemontowane, elementy niepotrzebne w czasie pomiędzy wyjściem z domu a końcem podróży - np. (jeżeli ktoś wogóle używa) rogi kierownicy, nóżkę, jeżeli pogoda pozwala to także błotniki, itp. Przyspieszy to zdecydowanie demontaż roweru na dworcu. Oczywiście, dostatecznie wcześniej przed wyjazdem trzeba "przećwiczyć" samodzielne składanie roweru, unieruchamianie na czas transportu poszczególnych części względem siebie, przygotować sobie stosowne troczki/sznurki do związania zdemontowanego roweru, itp. - zwykle jest tak, że na rozłożenie/złożenie roweru jest bardzo mało czasu i miejsca, czasem warunki są niesprzyjające (np. pada deszcz, jest ciemno, jest tłok i trzeba dobrze pilnować wszystkich bagaży, itp.). Trzeba wtedy działać samodzielnie i szybko.

Wyposażenie roweru

Wymieniono tylko wyposażenie dodatkowe (nie będące integralną częścią samego roweru jak np. hamulce, koła,...), ważne z punktu widzenia klubowych wycieczek rowerowych. Braliśmy pod uwagę niezbędną podczas wycieczek funkcjonalność, bezpieczeństwo, wygodę oraz konieczną zgodność z przepisami ruchy drogowego.

solidny bagażnik tylny: bagażnik musi być solidnie zamocowany do ramy roweru; solidny bagażnik trudno jest kupić, mało który rzeczywiście jest solidny, poszukiwania właściwego bagażnika warto więc rozpocząć jak najwcześniej, przed zakupem należy dokładnie sprawdzić konstrukcję bagażnika, sposób mocowania, czy pasuje do posiadanych sakw, itp.; podczas jazdy po wertepach, dynamiczne obciążenie jest znacznie większe niż to, co wynika z samej tylko wagi przewożonego bagażu.
solidna lampa przednia: pozwalająca na swobodną jazdę w terenie po zmroku.; lampę najlepiej instalować do ramy tylko na czas jazdy po zmroku (kiedy jest konieczna). Podczas wycieczki i podczas transportu lampę najlepiej zabezpieczyć przed przypadkowym zniszczeniem i/lub zgubieniem.
solidna lampa tylna: Musi być widoczna także po załadowaniu ekwipunku na bagażnik. Zalecana lampa z możliwością podwieszania na klipsie - lampę można wtedy zaczepić do część ekwipunku na bagażniku, na plecy, itp.; lampę najlepiej instalować do ramy tylko na czas jazdy po zmroku po drogach gdzie odbywa się ruch samochodowy (kiedy jest konieczna), podczas jazdy w terenie, w ciemności może oślepiać osobę jadącą z tyłu. Podczas wycieczki i podczas transportu lampę najlepiej zabezpieczyć przed przypadkowym zniszczeniem i/lub zgubieniem.; to, że lampka tylna wydaje się być doskonale widoczna, kiedy sprawdzamy jej działanie w ciemności, nie oznacza, że będzie równie dobrze widoczna przez kierowcę, w świetle samochodowych reflektorów i w sytuacji oślepienia przez światła samochodów jadących z naprzeciwka!
odblask tylny (najlepiej, jeżeli rower będzie wyposażony w jak najwięcej odblasków): Musi być widoczny także po załadowaniu ekwipunku na bagażnik.; Na drodze, czyli tam gdzie tak naprawdę potrzebne jest zapewnienie dobrej widzialności roweru, odblaski są skuteczniejsze niż lampy tylne. Co prawda same z siebie nie świecą, ale oświetlone silnym światłem reflektorów samochodowych są znacznie lepiej widoczne niż światło lampy tylnej. Trzeba wziąć pod uwagę, że kierowcy jadący za rowerzystą są zwykle oślepiani przez światła samochodów jadących z naprzeciwka, w takich warunkach nawet jasno świecąca/migająca lampka tylna staje się praktycznie niezauważalna. W takiej sytuacji zainstalowane do roweru elementy odblaskowe oraz kamizelka odblaskowa zapewniają należytą widzialność rowerzysty, ponieważ odbijają silne światło samochodowych reflektorów.
sygnał dźwiękowy: Zalecana trąbka. W zasadzie tylko w takim przypadku reagują kierowcy samochodów, co jest szczególnie ważne, kiedy kierowca nie widząc rowerzysty wykonuje jakiś niebezpieczny manewr. Użycie skutecznego sygnału dźwiękowego może być jedynym sposobem na uniknięcie kolizji. Poza tym, na hałaśliwej szosie daje możliwość sygnalizacji przez kogoś jadącego z tyłu grupy, że coś jest "nie-tak". Jadąc ruchliwą szosą w kolumnie trudno jest ciągle kontrolować spójność grupy. W razie awarii lub konieczności zatrzymania się, skuteczny sygnał dźwiękowy pozwala na skuteczne zatrzymanie czoła grupy.
pełne błotniki. Błotniki krótkie, używane przez rowerzystów "górskich" są nieskuteczne. Zalecamy także używanie dodatkowych chlapaczy.: podczas jazdy po błocie lub, kiedy jest po prostu mokro, jadąc bez natychmiast można mieć mokre są plecy, tyłek, itp. Co innego, jeżeli wybieramy się na krótką wycieczkę, a co innego, kiedy ubranie musi nam zapewnić ciepło nie tylko podczas jazdy, ale także na biwaku, podczas podróży w drodze powrotnej, itp. Poza tym, sakwy oraz inny ekwipunek zamocowany na bagażniku szybko pokrywają się warstwą błota, co może stanowić istotny problem w trakcie podróży (w publicznych środkach transportu).; jadąc w kolumnie, trudno jest utrzymać rozsądny odstęp, za osobą, która nie ma błotników.; UWAGA: błotniki muszą być solidnie zamocowane (unieruchomione względem ramy) - tylko niektóre typy błotników mają taką możliwość (kilka punktów/prętów mocowania), tak, aby podczas jazdy po wertepach nie kolebały się na boki - w przypadku zahaczenia o bieżnik opony, powoduje to natychmiastowe zniszczenie błotnika oraz stwarza niebezpieczną sytuację podczas jazdy!
zalecane: bidon w koszyku: daje możliwość uzupełnienia płynów podczas jazdy, bez konieczności zatrzymywania się i otwierania sakwy
wg uznania: licznik rowerowy
wg uznania: solidna nóżka

Wyposażenie rowerowe

funkcjonalność, bezpieczeństwo, wygoda, zgodność z przepisami

zalecane: kask rowerowy: podczas klubowych wycieczek nie ma obowiązku jazdy w kasku. Każdy samemu podejmuje decyzję o użyciu kasku. Trudno jednoznacznie rozstrzygnąć czy zawsze kask podnosi bezpieczeństwo w sposób istotny, wydaje się jednak, że generalnie bezpieczniejsze jest poruszanie się w kasku niż bez. Zdecydowanie są sytuacje, w których użycie kasku jest bardzo wskazane, i są takie sytuacje, w których nie ma to wielkiego znaczenia. Zalecamy, aby na klubowe wycieczki zabierać ze sobą kask, tak, aby móc go użyć w sytuacjach, w których jego użycie jest bardzo uzasadnione (np. jazda w trudnym i/lub niebezpiecznym terenie, w trudnych warunkach /np. ślisko, w terenie po zmroku, itp./, w miejscach o dużym natężeniu ruchu samochodowego, itp.)
kamizelka odblaskowa dobrej jakości (zdecydowanie nie tania, "supermarketowa", itp.): Kamizelki używamy tylko w czasie, kiedy jest to konieczne; Kamizelkę warto samemu wyposażyć w dodatkowe paski/taśmy odblaskowe; Często zachodzi konieczność pokonania w dzień lub po zmroku odcinka ruchliwej szosy (np. dojazd na dworzec / z dworca w dużym mieście, nocny wyjazd z miasta na nocleg, przekraczanie granic nocą na ruchliwej szosie, itp.), w takiej sytuacji ważne jest zapewnienie możliwie dobrej widzialności rowerzysty przez kierowców (także w złych warunkach atmosferycznych, w sytuacji, kiedy kierowca jest oślepiany przez światła innych samochodów jadących z przeciwka, itp.). Typowe oświetlenie rowerowe (lampy, odblaski) jest w takich warunkach zdecydowanie niewystarczające. Poza tym, kierowcy widząc na drodze osobę w kamizelce (widok na naszych drogach nadal rzadko spotykany), już z daleka reagują, czego niestety nie można powiedzieć w przypadku dostrzeżenia rowerzysty.
zalecane: opaski odblaskowe na ręce, nogi: ruchomy element odblaskowy dodatkowo poprawia widzialność rowerzysty. Odblaskowe opaski zainstalowane na rękach pozwalają skuteczniej sygnalizować zamiar skrętu.
solidne zamknięcie do roweru zalecane: tzw. U-lock (ewentualnie także dodatkowo linka): Nie ma zabezpieczeń stuprocentowych! Są tylko zabezpieczenia skuteczniejsze i mniej skuteczne. Te skuteczniejsze zwykle na tyle utrudniają kradzież roweru, że potencjalny złodziej rezygnuje z próby sforsowania zapory, wybierając inny, gorzej zabezpieczony rower. Poza tym, próba pokonania skuteczniejszego zabezpieczenia zwykle trwa dłużej i zwraca na siebie więcej uwagi. Dlatego lepiej stosować dobre zabezpieczenia!; Praktycznie jedynym z pewniejszych zabezpieczeń roweru przed kradzieżą jest zamknięcie typu U-lock; Zamknięcie stosujemy na biwakach oraz w transporcie (w czasie podróży). Na biwakach spinamy ze sobą kilka rowerów. W pociągach często musimy pozostawić rowery bez stałej opieki - np. w innym wagonie (kiedy np. ostatnim wagonem jest wagon 1 klasy lub, kiedy brakuje miejsc w wagonie rowerowym) lub w toalecie (kiedy przewozimy więcej rowerów). W każdym przypadku rowery trzeba zabezpieczyć przed kradzieżą oraz skutecznie unieruchomić.
solidne sakwy tylne o jak największej pojemności: Sakwy muszą być wodoodporne (a najlepiej także możliwie wodoszczelne). Nie chodzi tylko o jazdę w czasie, kiedy pada deszcz, ale także w sytuacji, kiedy przeprawiamy się przez rzeki (woda czasami sięga wtedy powyżej sakw), mokradła, rozlewiska, itp.; Najlepiej, aby sakwy były możliwie prostej konstrukcji, bez suwaków, pasków, kieszeni, siateczek, itp. Sakwa powinna stanowić wyłącznie wór transportowy, natomiast porządek w sakwie i dostęp do potrzebnych rzeczy zapewnia właściwe spakowanie się. Lewa i prawa sakwa powinny być całkowicie niezależne. Mocowanie sakw powinno być łatwe i szybkie oraz o prostej i wytrzymałej konstrukcji.; Warto przewidzieć sposób noszenia sakw w transporcie (czyli wtedy, kiedy rower jest w innym miejscu niż sakwy - trudno jest wtedy poruszać się z kilkoma pakunkami przystosowanymi do montażu do roweru, np. w trakcie "szybkiej przesiadki", itp.); Przy okazji - pamiętajmy, że nie istnieją sakwy w pełni wodoszczelne. Poza tym, często trzeba sakwy po prostu otworzyć podczas deszczu. Dlatego ekwipunek w sakwach powinien być odpowiednio zapakowany oraz w pełni zabezpieczony przed wilgocią.
na dłuższe wycieczki można rozważyć wykorzystanie dodatkowego wora transportowego (wodoszczelny).
gumy lub paski do mocowania ekwipunku na bagażniku (należy zabrać 1-2 dodatkowe gumy, nie przewidziane do mocowania posiadanego bagażu): Nie cały ekwipunek mieści się do sakw. Duże rzeczy, nadające się do przewożenia poza sakwami, np. namiot, karimata w pokrowcu, itp. wygodnie jest zamocować bezpośrednio do bagażnika przy pomocy gum z hakami. Uwaga: tańsze gumy posiadają bardzo marnej jakości haki, wykonane z miękkiego metalu - już przy pierwszym użyciu potrafią się wygiąć (a raczej wyprostować). Takie gumy nie nadają się do użycia, wręcz mogą być niebezpieczne, kiedy hak rozegnie się, naprężona guma może uderzyć kogoś np. w oko...; Należy przewidzieć także mocowanie dodatkowego ekwipunku np. na wypadek awarii u innych uczestników wycieczki, itp.; Gumy są także bardzo przydatne do unieruchamiania rowerów na czas transportu (np. w pociągu), tak, aby rowery nie przewracały się, nie obtłukiwały się, itp. Pomaga to także upakować więcej rowerów na mniejszej przestrzeni.; Na większość wycieczek bez problemu udaje się spakować bez konieczności użycia sakw przednich. Nie zalecamy używania zbyt wielu pakunków (np. przednich sakw), gdyż stanowi to duże utrudnienie podczas transportu, wymaga dodatkowego czasu na pakowanie/rozpakowywanie/przepakowywanie, utrudnia jazdę w trudnym terenie, itp. Lepiej nauczyć się pakować w objętości ograniczonej przez sakwy tylne, niż decydować się na użycie dodatkowych sakw przednich.
zalecane: okulary ochronne / przeciwsłoneczne (wraz z futerałem): zabezpieczenie przed mogącymi podczas jazdy wpaść do oka: owadami, kurzem (szczególnie, kiedy mijamy samochody na żwirowej lub piaszczystej drodze), piaskiem, deszczem; silnym słońcem, itp. (w niektórych sytuacjach bardzo niebezpieczne jest niespodziewane wpadnięcie owada do oka w czasie jazdy na trudnym odcinku trasy); najlepiej, aby okulary nie były zbytnio przyciemnione lub, aby miały wymienne szybki. Czasem trzeba jechać po zmroku i wtedy też okulary bywają bardzo potrzebne (akurat w tym czasie lata najwięcej owadów).
wg uznania: rękawiczki rowerowe: ochrona dłoni przed obrażeniami w wyniku upadku, wygoda jazdy, itp.
zalecane: mapnik rowerowy: bardzo niewygodne jest korzystanie z mapy bez zainstalowanego do kierownicy mapnika. Dotyczy to szczególnie jazdy terenowej, kiedy nawigacja odbywa się praktycznie nieprzerwanie w czasie jazdy.
pokrowiec na rower: W przypadku niektórych wycieczek, na czas transportu/podróży konieczne jest posiadanie pokrowca na złożony rower (najlepiej lekkiego i nie zajmującego wiele miejsca) - tak, aby złożony rower móc osłonić i żeby nie było, od razu na pierwszy rzut oka, widać, że w pokrowcu jest właśnie rower. Na wielu przewoźników rower działa "alergicznie", kiedy ten sam rower jest zawinięty w worek problem nagle przestaje istnieć... Poza tym, pokrowiec pozwala odeprzeć argumenty, jakimi zwykle posługują się przewoźnicy, "że nie wolno", "że się coś pobrudzi lub uszkodzi", itp. Także łatwiej jest przewieźć wtedy rower np. na półce w kolejowym przedziale.; Pokrowiec najlepiej wykonać samemu. Fabryczne, dostępne w handlu pokrowce nie nadają się do użycia. Inne jest ich zastosowanie - mają chronić rower na czas transportu, tymczasem w naszym zastosowaniu chodzi o ukrycie roweru oraz o zabezpieczenie środka lokomocji przed przypadkowym zabrudzeniem lub uszkodzeniem; Fabryczne pokrowce są duże, po złożeniu zajmują zbyt wiele miejsca. Największą wadą jest to, że przewożony w nich rower nadal zajmuje bardzo dużo miejsca oraz to, że już na pierwszy rzut oka widać, że w pokrowcu znajduje się właśnie rower.
wór lub pasy do przenoszenia ekwipunku w czasie, kiedy rower jest złożony: podczas podróży, wsiadania do pociągu/autobusu/itp., podczas przesiadek, w pośpiechu, itp. zachodzi konieczność zabrania ze sobą jednocześnie złożonego i zawiniętego w pokrowiec roweru oraz pozostałych bagaży (zwykle są to: sakwy, namiot, karimata, torba na kierownicę, kask, itp.). Najwygodniejszy do tego celu jest odpowiednio duży wór, mieszczący cały bagaż i dający się przenosić na plecach.; sprawa wbrew pozorom nie jest trywialna, bagaże są ciężkie, jest ich wiele, mają niewygodne do ręcznego przenoszenia kształty i uchwyty - trzeba koniecznie dobrze przemyśleć sposób pakowania i przenoszenia "dobytku" oraz koniecznie sprawdzić przyjęte rozwiązanie w praktyce (w razie konieczności poprawić - aż do osiągnięcia zadowalających rezultatów)

Narzędzia

Narzędzia oraz materiały naprawcze i części zamienne zabieramy ze sobą po to, aby zapewnić sobie podstawową niezależność w razie jakiejś awarii roweru. Zawsze pojawia się dylemat - co zabrać ze sobą, aby nie brać zbyt wiele i jednocześnie być przygotowanym na mogące wystąpić awarie. Przy wyborze ekwipunku na klubowe wycieczki kierowaliśmy się chęcią osiągnięcia rozsądnego kompromisu pomiędzy ilością zabieranego sprzętu naprawczego, a potencjalnymi uszkodzeniami, jakie mogą się nam przytrafić. Braliśmy pod uwagę najczęściej przytrafiające się awarie oraz wymagania, jakim muszą sprostać nasze rowery podczas klubowych wycieczek. Jednocześnie zwracaliśmy uwagę na wagę i objętość zabieranego ekwipunku. Naszym zdaniem zaproponowany zestaw daje dostatecznie dużą niezależność w terenie przy niezbyt dużym obciążeniu. Dalsze poszerzanie ekwipunku w tym zakresie byłoby niewspółmiernie duże w stosunku do osiąganych skutków.

Warto zainwestować w solidne narzędzia. Obecnie na rynku są dostępne tanie narzędzia bardzo marnej jakości - niestety praktycznie nie nadają się one do użycia, wyginają się, łamią, itp. Narzędzi nie wozimy ze sobą po to, aby je mieć przy sobie, ale po to, aby nadawały się do użycia!!! Kiepskie narzędzia mogą przy użyciu nie tylko same się popsuć, być nieskuteczne, ale także mogą uszkodzić naprawiane części rowerowe. Narzędzia kupujemy z myślą o wykorzystywaniu ich przez długie lata - tak więc, nie warto oszczędzać, bo w efekcie przyjdzie nam zapłacić kilkakrotnie więcej za kolejne niepełnowartościowe narzędzia, uszkodzone części oraz... stracony czas podczas wycieczek, kiedy nie będziemy w stanie czegoś naprawić i w efekcie kontynuować wycieczkę.

Podręczny zestaw narzędzi, ze względu na stosunkowo częste użycie, najlepiej wozić "pod ręką" - w łatwo dostępnym miejscu, np. w dużej trójkątnej torbie zaczepionej do ramy - tak, aby ich użycie nie wymagało czasochłonnego i niewygodnego rozpakowywania sakw, co ma szczególne znaczenie, kiedy np. leje deszcz, komary gryzą niesamowicie, albo, kiedy sakwy są spakowane do granic swojej pojemności i każde ich rozpakowywanie i ponowne spakowanie zajmuje niepotrzebnie wiele czasu, itp. Narzędzia, nawet, jeżeli wozimy w "nieprzemakalnej" sakwie muszą być bezwzględnie solidnie zabezpieczone przed wilgocią (samo zabezpieczenie musi być odporne na uszkodzenia mechaniczne, jakie mogą spowodować ostre i ciężkie narzędzia).

Narzędzia rowerowe

solidna pompka pasująca do posiadanych wentyli

zestaw do naprawy dętek:

kilkanaście łatek (większe i mniejsze)
kawałek papieru ściernego średniej grubości
klej do łatek: przed każdym wyjazdem należy sprawdzić stan kleju (czy nie jest wyschnięty, czy jest wystarczająca ilość, itp.), najlepiej zabrać ze sobą drugą, zapasową, nie odpieczętowaną tubkę kleju.; tubkę z klejem należy zabezpieczyć mechanicznie przed uszkodzeniem
solidne łyżki do opon (2 szt.)

W trakcie klubowych wycieczek, w przypadku przebicia, naprawiamy dętki (niezależnie od pogody i pory dnia). Chodzi o to, aby nie naruszać zapasów sprawnych dętek i mieć je zawsze w gotowości do użycia w trudniejszej sytuacji. Wymianę dętki dokonujemy tylko w przypadku braku możliwości naprawy, np. na skutek uszkodzenia mocowania wentyla lub samego wentyla, przy rozdarciach dętki (powstałych np. na skutek pęknięcia opony), lub w sytuacji, kiedy bardzo się spieszymy (np. na transport w drodze powrotnej), itp.

zalecane: mały, podręczny, uniwersalny zestaw narzędzi rowerowych tzw. "multitool"

Tego typu narzędzia są zwykle zbyt delikatne do przeprowadzania napraw, ale mogą być przydatne przy doraźnych prostych regulacjach, itp. (np. do szybkiego poluzowania kierownicy w celu jej obrócenia np. podczas "upychania" rowerów w pociągu, do regulacji hamulców lub przerzutek, do szybkiego dokręcenia poluzowanych śrub mocujących bagażnik albo błotniki, itp.).

zestaw solidnych kluczy ampulowych (imbusowych)

Rozmiary kluczy - tak, aby posiadać klucz do każdej śruby, jaka jest w posiadanym rowerze (także: "tych, których nie widać" - np. śruby mocujące linki w niektórych typach manetek; śrub regulacyjnych, adapterów i nasadek do odkręcania różnych elementów osprzętu (np. ściągacz do korby)). Najlepiej zabrać ze sobą po prostu komplet kluczy.

zestaw kluczy płaskich

Rozmiary kluczy - tak, aby posiadać klucz do każdej śruby/nakrętki, jaka jest w posiadanym rowerze (także: do odkręcenia pedałów; śrub regulacyjnych, adapterów i nasadek do odkręcania różnych elementów osprzętu (np. ściągacz do kasety, ściągacz do korby)).

płaski klucz do konusów (do stożków piast - przód i tył)

klucz/imadełko do rozkuwania/zakuwania łańcucha

klucz do nypli szprych

zestaw do odkręcania kasety (klucz/adapter + bacik)

Przede wszystkim do szybkiego użycia w sytuacji np. konieczności wymiany szprychy od strony kasety lub dokręcenia poluzowanej kasety

Należy posiadać klucz pasujący do posiadanej nasadki (najczęściej jest to klucz płaski)

Razem z narzędziami warto mieć ze sobą (w tym samym, łatwo dostępnym miejscu) następujące materiały:

olej do smarowania łańcucha w małej butelce-aplikatorze (z tworzywa sztucznego): W trakcie klubowych wycieczek łańcuchy smarujemy dosyć często, przeciętnie, co około 100-200 km, po deszczu, po przeprawie przez rzekę, po przejechaniu przez piaszczysty odcinek drogi, itp. często łańcuch wymaga konserwacji po krótszym dystansie! Nieposmarowany łańcuch, poza wydawaniem nieprzyjemnych dźwięków, znacznie szybciej się zużywa i sprawia, że jadzie się znacznie ciężej.; Polecamy zakup oleju do pił łańcuchowych (Vexol). Za kilka-kilkanaście złotych można kupić litr oleju. Potrzebne jest tylko jakaś buteleczka-aplikator.
zalecane: smar (np. towot), niewielkie opakowanie: przydatny przy wielu naprawach
zalecane: stara lub uszkodzona szprycha (używana jako kawałek sztywnego drutu): przydatna przy wielu naprawach oraz przy czyszczeniu roweru
zalecane: kawałek sznurka i kawałek drutu: przydatne przy wielu naprawach (np. przy rozkuwaniu łańcucha warto podwiązać wózek przerzutki, łańcuch nie jest wtedy naprężony i łatwiej dokonać naprawy)
zalecane: szmatka: Szmatki służą do wycierania ubrudzonych podczas naprawy rąk, do czyszczenia części podlegających naprawie (niezbędne przy wielu naprawach) oraz do czyszczenia roweru przed podróżą (np. w publicznych środkach transportu).; Warto posiadać kilka szmatek, np. bardziej i mniej brudną, itp.
wg uznania: solidna szczotka do czyszczenia roweru: przy jeździe terenowej rower bywa naprawdę bardzo brudny - warto wieczorem na biwaku wyczyścić najważniejsze części napędu (i nie tylko napędu); przydatna podczas niektórych napraw (często przed naprawą trzeba dokładnie wyczyścić uszkodzoną część, miejsce naprawy, itp.); przydatna podczas przygotowywania roweru do transportu (szczególnie w drodze powrotnej) - przewożenie brudnego roweru może przysporzyć wielu kłopotów lub wręcz może być niemożliwe
zalecane: rękawice robocze, mydło i pasta BHP: W podręcznym zestawie narzędzi warto mieć kawałek mydła oraz trochę pasty BHP (pasta BHP występuje w różnych odmianach - polecamy pastę tzw. ścierną /z piaskiem/), tak, aby bezpośrednio po naprawie móc umyć ręce nie grzebiąc brudnymi rękoma w sakwach. Praktycznie tylko pasta BHP pozwala na skuteczne umycie rąk zabrudzonych podczas naprawy brudnych części roweru. W tym celu, warto też zawsze mieć ze sobą trochę wody przeznaczonej do mycia rąk.; Można też dodatkowo zabrać cienkie rękawice robocze - przy doraźnych naprawach (np. założenie brudnego łańcucha) nie trzeba brudzić rąk (a w efekcie chwytów kierownicy, ubrania, itd.) brudnym smarem.

Narzędzia uniwersalne

szczypce płaskie kombinerki: Kombinerki przydatne są przy bardzo wielu naprawach
śrubokręt pasujący do posiadanych w rowerze śrub (w tym także do śrub regulacyjnych - np. regulacja przerzutki): Wydaje się, że lepszym rozwiązaniem jest zamiana, tam gdzie to możliwe, śrub z łbami tradycyjnymi, na śruby z łbami dostosowanymi do kluczy ampulowych. Nie wszędzie jest to jednak możliwe, poza tym, w przypadku urwania się łba śruby bądź ścięcia śruby, przy użyciu pilnika, kombinerek i śrubokręta, jest możliwość odkręcenia i wymiany uszkodzonej śruby.; Śrubokręt wykorzystuje się nie tylko w trakcie napraw, ale także do regulacji roweru; Śrubokręt może być potrzebny do skręcenia cybantów
zalecane: mały, uniwersalny płaski klucz nastawny tzw. "klucz francuski"
pilnik iglak: W przypadku ułamania się jakiejkolwiek śruby pilnikiem można zrobić nacięcie do śrubokręta żeby tą śrubę wykręcić.; Do doraźnej naprawy zębów zębatek (w niektórych sytuacjach to konieczne dla umożliwienie jazdy wogóle).
brzeszczot do metalu (może być kawałek - np. 1/2 lub 1/3 - brzeszczotu): Przydatny przy wielu naprawach

Części zamienne

Części zamienne - podstawowe

Ze względu na częste użycie lub ze względu na konieczność szybkiego dostępu - tak, aby prosta naprawa nie przeciągała się w "nieskończoność", warto wozić w łatwo dostępnym miejscu, np. razem z w/w narzędziami:

zapasowe dętki (min. 2 szt.): W trakcie klubowych wycieczek, w przypadku przebicia, naprawiamy dętki (niezależnie od pogody i pory dnia). Chodzi o to, aby nie naruszać zapasów sprawnych dętek i mieć je zawsze w gotowości do użycia w trudniejszej sytuacji. Wymianę dętki dokonujemy tylko w przypadku braku możliwości naprawy, np. na skutek uszkodzenia mocowania wentyla lub samego wentyla, przy rozdarciach dętki (powstałych np. na skutek pęknięcia opony), lub w sytuacji, kiedy bardzo się spieszymy (np. na transport w drodze powrotnej), itp.; przed wyjazdami dętki należy, co jakiś czas sprawdzać czy nie są uszkodzone, szczególną uwagę należy zwrócić na mocowanie wentyla; dętki należy dobrze zabezpieczyć przed uszkodzeniem samoczynnym (długo nie używane dętki, wożone na wiele wycieczek jako zapasowe, potrafią się uszkadzać przez samo pocieranie się części dętek o siebie - warto je skutecznie unieruchomić) oraz przez inne części ekwipunku. Poza tym guma po prostu traci wiele swoich właściwości wraz z upływem czasu...
zapasowe śruby, podkładki, podkładki sprężynujące, i nakrętki po kilka sztuk we wszystkich wymiarach, jakie występują w rowerze oraz kilka kompletów (tzn. śruba, podkładka, podkładka sprężynująca, nakrętka) w innych, uniwersalnych rozmiarach (różne średnice i różne długości): Szczególnie dotyczy to śrub mocujących wyposażenie roweru, np. bagażnik, błotniki, oświetlenie, itp.; Śruby lub nakrętki bardzo łatwo zgubić (zarówno podczas jazdy terenowej, jak i podczas rozkładania roweru na czas transportu) lub uszkodzić.; przy zakupie śrub warto zwrócić uwagę na oznaczenia na śrubach - lepiej kupić śruby bardziej wytrzymałe
zestaw klocków hamulcowych (przód i tył), na dłuższe wycieczki kilka kompletów np. 2-3 kpl. (min. jeden komplet przechowywać w łatwo dostępnym miejscu - do szybkiej wymiany): Podczas jazdy terenowej, szczególnie, kiedy jest wilgotno i piaszczyście (błotniście) tym bardziej podczas jazdy w terenie pagórkowatym, klocki hamulcowe ulegają bardzo szybkiemu zużyciu!; Nie chodzi tylko o to, że te klocki, które są w rowerze się zetrą, ale np. o to, że się uszkodzą podczas zderzenia z jakąś przeszkodą, lub, że zerwie się gwint podczas regulacji/naprawy, itp.
po kilka szprych (wraz z nyplami) np. po 5 szt. każdego rozmiaru: Trzeba posiadać szprychy o wszystkich wymaganych w danym rowerze długościach (dostatecznie wcześniej przed wyjazdem należy dokładnie sprawdzić, jakie długości szprych posiadamy w rowerze). Np. w tylnym kole inna jest długość szprych po każdej ze stron zaplotu, w przednim kole może być także jeszcze inna długość szprych.; Nawet, jeżeli nie będziemy w stanie w terenie dokładnie wycentrować uszkodzone koło, to w przypadku wyłamania się szprych(-y), np. na skutek uderzenia w jakąś przeszkodę, w transporcie lub po prostu - na skutek przeciążenia, trzeba koniecznie, jak najszybciej, wymienić uszkodzoną szprychę, tak, aby nie doprowadzić do lawinowego wyłamywania się kolejnych (przeciążonych brakiem wyłamanej szprychy) szprych.; Szprychę bardzo łatwo przypadkowo uszkodzić zarówno podczas jazdy w terenie jak i podczas transportu. Np. podczas pośpiesznego załadowywania rowerów do pociągu, wystarczy, że np. pedałem sąsiedniego roweru, przez przypadek, mocno uderzymy o szprychę. W niekorzystnym przypadku, "skaleczona" w ten sposób szprycha, jest bardzo osłabiona i może się zerwać podczas jazdy z obciążeniem.; Nawet kilka szprych łatwo uszkodzić lub znacząco osłabić (powyginać, skaleczyć, itp.), kiedy nieprawidłowo wyregulowana (lub samoczynnie rozregulowana na skutek zużycia) przerzutka tylna spowoduje zrzut łańcucha pomiędzy kasetę i szprychy!
zapasowe komplety baterii do lampy przedniej i do lampy tylnej: dotyczy także lamp wyposażonych w diody LED
zapasowe żarówki do lampy przedniej i do lampy tylnej: nie dotyczy lamp wyposażonych w diody LED
solidna taśma klejąca izolacyjna (tzw. srebrna, monterska, itp.): taśma ma wiele zastosowań i trzeba mieć jej naprawdę dużo (np. duża rolka)
sznurek/linka: sznurek ma wiele zastosowań i trzeba mieć go naprawdę dużo (kilka metrów); warto mieć także kilka krótkich troków, tak, aby nie marnować sznurka za każdym razem, kiedy potrzebne są krótkie troki
drut stalowy (grubości około 1 mm): drut ma wiele zastosowań i trzeba mieć go naprawdę dużo (kilka metrów)
po kilka cybantów (w różnych rozmiarach), kawałek pręta stalowego, zalecane: kawałek blachy aluminiowej, itp.: np. do użycia w celu awaryjnej naprawy bagażnika... awaria bagażnika w terenie, z dala od komunikacji i domu może stanowić niebanalny problem; hamulców; i innych, niespodziewanych awarii.
zalecane: kawałek starej dętki (używana jako kawałek gumy): guma przydatna przy montażu wyposażenia roweru (np. do podłożenia pod obejmy, przy montażu błotników, itp. - np. w sytuacji, kiedy uszkodzi się lub, kiedy zgubimy śruby mocujące, itp.)
materiały i części zamienne do naprawy sakw: Jeżeli konstrukcja w/w jest taka, że pewne elementy ulegają zużyciu, trzeba koniecznie posiadać części zamienne. Także podczas krótkich wycieczek!; Np. w sakwach firmy Crosso niezwykle często zużywają się: taśmy mocujące (z gumką i haczykiem) - należy koniecznie posiadać min. po 1 szt. zapasu na każdą z sakw; Haki, na których zawieszone są sakwy (złamanie haka lub zerwanie gwintu mocującego hak) - należy posiadać zapasowe haki oraz komplety śrub (wraz z nakrętkami, podkładkami oraz podkładkami sprężynującymi) do ich zamontowania; sakwy dziurawią się i/lub przecierają - w terenie można to naprawić przy użyciu tzw. srebrnej taśmy (monterskiej).

Części zamienne - rzadziej używane

W rowerze jest wiele części, które w przypadku awarii uniemożliwiają lub bardzo utrudniają dalszą jazdę. W efekcie awaria oznacza koniec wycieczki lub dłuższą przerwę - na co można sobie pozwolić tylko podczas naprawdę długich wypraw (nie wtedy, kiedy trzeba koniecznie zdążyć na pociąg powrotny...), i konieczność wcześniejszego powrotu - w efekcie kłopot dla całej grupy. Część z nich można próbować prowizorycznie naprawić w terenie, w sposób alternatywny przy pomocy posiadanych uniwersalnych narzędzi, części i materiałów. Nie sposób jednak zabezpieczyć się na każdą ewentualność, przede wszystkim ze względu na rozmiary i wagę niektórych z tych części. Na szczęście nie ma jednak takiej potrzeby, bo niektóre awarie w praktyce zdarzają się naprawdę bardzo rzadko (choć są możliwe). Mimo to, w sytuacji, kiedy do zabezpieczenia się przed skutkami awarii wystarczy zabrać ze sobą coś naprawdę małego i lekkiego, a co jest trudno dostępne w terenie i praktycznie nienaprawialne samodzielnie - staramy się te rzeczy zabierać ze sobą na wycieczki. Poniżej kilka przykładów takich właśnie części:

zapasowe linki: 2 szt. - zapasowa linka hamulcowa (długa), 2 szt. - zapasowa linka przerzutkowa (długa)

Linka urywa się bardzo rzadko, ale zwykle ma to miejsce w najmniej odpowiednim momencie. Wyeliminowanie jednego hamulca lub jednej przerzutki w trudnym terenie, w trudnych warunkach atmosferycznych lub po prostu podczas jazdy z obciążeniem to poważny problem.

Linka może się zerwać nie tylko podczas normalnego użytku w czasie jazdy, ale także podczas transportu roweru (np. w trakcie załadunku/rozładunku roweru) lub podczas regulacji hamulca, przerzutki, albo... ze starości, itp.

zapasowy hak przerzutki dotyczy rowerów wyposażonych w wymienny hak przerzutki

podczas jazdy terenowej o uszkodzenie haka przerzutki nietrudno - wystarczy, że jakiś patyk podczas jazdy zaplącze się pomiędzy szprychy i przerzutkę. Jazda z uzkodzoną przerzutką jest praktycznie niemożliwa (wbrew pozorom trudno jest odpowiednio napiąć łańcuch, tak, aby stworzyć rower jednobiegowy, w każdym wypadku złamanie haka przerzutki oznacza koniec wycieczki i poważne kłopoty z kontynuowaniem jazdy wogóle)

w przypadku rowerów wyposażonych w hak przytwierdzony na stałe do ramy warto rozważyć zabranie uniwersalnego haka, chociaż lepszym rozwiązaniem jest zabranie zapasowej przerzutki (w przypadku haków stanowiących część ramy, w przypadku uszkodzenia - najczęściej złamaniu ulega sama przerzutka gdyż hak jest zbyt mocny, mocniejszy od przerzutki)

zapasowy komplet kółeczek przerzutki

podczas jazdy kółeczko może się zużyć, zniszczyć, zgubić - w takiej sytuacji warto mieć zapasowe

kilka ogniw łańcucha

w przypadku kilkakrotnego zerwania łańcucha, może się zdarzyć, że usunięcie uszkodzonych ogniw spowoduje zbytnie skrócenie długości łańcucha, w takiej sytuacji wskazane jest uzupełnienie brakujących ogniw (o ile nowe ogniwa "wdadzą się" i napęd będzie działał poprawnie...)

zalecane: warto posiadać zapasowe śruby do mocowania blatów korby

tego typu śruby są trudne do zdobycia w terenie, zgubienie poluzowanej śruby oznacza poważne kłopoty i praktycznie uniemożliwia dalszą jazdę

wg uznania: warto rozważyć posiadanie zapasowej opony zwijanej

wbrew pozorom wcale nie jest trudno o uszkodzenie opony, szczególnie podczas jazdy z obciążeniem, podczas upałów, w trudnym terenie, itp.

niektóre rozdarcia opon można próbować naprawić zszywając oponę (do tego celu trzeba mieć kilka grubych igieł oraz odpowiednią dratew lub zastępczo nić dentystyczną)

nie każda opona jest przystosowana do dużego obciążenia - pęka z boku (podczas wycieczek zdarzały się takie przypadki, także ze stosunkowo nowymi oponami produkowanymi przez uznanych producentów!)

osoby posiadające wolnobieg (a nie kasetę) powinny posiadać zapasową kompletną ośkę piasty tylnej oraz komplet kulek

rowery z kołami tylnymi wyposażonymi w wolnobieg są bardzo narażone na pękanie osi w tylnej piaście, szczególnie podczas jazdy w terenie i z obciążeniem (podczas wycieczek zdarzały się takie przypadki)

na dłuższe, bardziej wymagające wycieczki, odbywające się w słabo skomunikowanym terenie (na odludziu) warto rozważyć zabranie ze sobą:

adaptery pozwalające na montaż bagażnika do ramy w przypadku uszkodzenia otworów/uchwytów mocujących: tego typu adaptery są w sprzedaży jako wyposażenie do rowerów nie posiadających uchwytów do montażu bagażników
zapasowe ośki piast (przód i tył) wraz ze stożkami i kompletem kulek
zapasowy bębenek piasty tylnej
zapasowa przerzutka tylna
wkład suportu wraz z narzędziami do obsługi (klucz do wykręcania wkładu suportowego, klucz do zdejmowania korby)
inne... w zależności od konkretnej wycieczki.

Ekwipunek "turystyczny"

Klubowe wycieczki rowerowe to przede wszystkim wycieczki/wędrówki turystyczne. Rowery wykorzystujemy przede wszystkim jako środek lokomocji dla nas i jako "nosidełka" dla naszych rzeczy. Turystyka wędrówkowo-biwakowa, niezależnie od tego czy wędrujemy pieszo czy rowerem, na nartach albo w kajaku, odbywa się w podobnych warunkach i oprócz specjalistycznego ekwipunku związanego z wykorzystywanym akurat środkiem lokomocji, wymaga bardzo podobnego ekwipunku turystycznego (tzn. odzież, osobisty sprzęt turystyczny, osobisty i wspólny sprzęt biwakowy, sprzęt naprawczy, osobista i wspólna apteczka, dokumenty, pieniądze i mapy, itp.). Przygotowując się więc do wycieczek rowerowych należy mieć to na uwadze i poza wymienionym wyżej ekwipunkiem "okołorowerowym" należy zabrać ze sobą typowy zestaw sprzętu turystycznego, jak na inne klubowe wycieczki. Nie zalecamy korzystania z typowo rowerowych rozwiązań (np. ubiór), gdyż są to rozwiązania przewidziane raczej do poruszania się na rowerze, bez brania pod uwagę pozostałych wymagań turystyki wędrówkowo-biwakowej, czyli biwakowania, pokonywania pieszo trudniejszych odcinków terenu, podróży, czy chociażby ciągłego przebywania w trudnych warunkach atmosferycznych (także po zakończeniu jazdy rowerem), itp. Poniżej zamieściliśmy uproszczony wykaz ekwipunku turystycznego, zaplanowany pod kątem wycieczek rowerowych. Szczegółowy wykaz, oraz opis ekwipunku można znaleźć w wykazie ekwipunku na klubowe wycieczki piesze.

Odzież

Ubrania - do jazdy

solidne buty i solidne skarpety (także latem): W trakcie wycieczek rowerowych poruszamy się czasami w trudnym terenie (np. błoto, ostre krzaki, bezdroża, kamienie, itp.), poza tym, nad ranem lub w nocy bywa zimno - warto więc posiadać solidne buty.
bielizna (majtki, skarpety): do jazdy wygodnie jest użyć majtki z wkładką
koszulka z krótkimi rękawami
cienka koszulka z długimi rękawami do ochrony rąk przed poparzeniem przez słońce w czasie upalnych dni
wg uznania: krótkie spodnie
cienka bluza z długimi rękawami, do jazdy podczas niższych temperatur
cienkie długie spodnie nadające się do jazdy na rowerze: także do ochrony nóg przed poparzeniem przez słońce w czasie upalnych dni oraz przy przedzieraniu się przez zarośla - np. przez pokrzywy, itp.
czapka mieszcząca się pod kask (!), chusta pod szyję, rękawiczki (np. cienkie skórzane lub polarowe, itp.): Nawet latem, wczesnym rankiem lub późnym wieczorem bywa tak zimno, że jazda bez czapki i rękawiczek jest bardzo nieprzyjemna, a czasami wręcz bolesna...
kurtka przeciwdeszczowa
wg uznania: kurtka przeciwwiatrowa np. cienki ortalion: kurtka przeciwdeszczowa jest zwykle zbyt mało "oddychająca" i kiedy jest chłodno lub wietrznie, ale nie pada, nie warto jej zakładać
spodnie przeciwdeszczowe/przeciwwiatrowe
ochraniacze przeciwdeszczowe na buty do długotrwałej jazdy w czasie deszczu: ochraniacze na buty można uzupełnić klasycznymi stuptutami, co jeszcze lepiej zabezpiecza przed nieprzyjemnym zamoczeniem stóp; alternatywnie można zastosować torebki foliowe, zakładane na buty i mocowane za pomocą taśmy klejącej (rozwiązanie jednorazowe i krótkotrwałe, ale skuteczne). Na torebki można założyć typowe ochraniacze - stuptuty. W połączeniu ze spodniami przeciwdeszczowymi i kurtką przeciwdeszczową, pozwala na w miarę komfortową jazdę podczas padającego deszczu.
zalecane: rękawice neoprenowe: do jazdy w zimne dni, podczas długotrwałych opadów deszczu (każde inne rękawice przemiękną, przestaną chronić przed zimnem)
w zimniejszych porach roku przydają się także: kominiarka, maska neoprenowa na twarz, łapawice zakładane na rękawice do ochrony przed wiatrem i wilgocią oraz odpowiednia bielizna kalesony, ciepła podkoszulka z długimi rękawami, itp.

Ubrania - do użycia na biwaku, w podróży, itp.

ciepła bluza lub sweter
zalecane: letnia czapka przeciwsłoneczna (np. kapelusz, czapka z daszkiem, itp.): Także jako ochrona przed deszczem, przed owadami, itp.; Także do użycia podczas jazdy
zalecane: dodatkowo gruba koszula i spodnie do ochrony przed ugryzieniami meszek, komarów; do przechodzenia przez gęste pokrzywy, itp.
wg uznania: moskitiera
wg uznania: kąpielówki
wg uznania: klapki lub inne lekkie obuwie na zmianę
ubranie do spania (cienkie spodnie, cienka koszulka z długimi rękawami): Aby dobrze wypocząć, nie zniszczyć śpiwora, zapewnić sobie komfort termiczny, itp. - warto spać w całkowicie innym ubraniu niż się używa w ciągu dnia, najlepiej to ubranie używać tylko do spania.; W zimniejszych porach roku, zalecana także dodatkowo czapka lub kominiarka do spania (używana tylko do spania, tak, aby była sucha i nieprzepocona)

Ubrania - rezerwa

bielizna na zmianę (majtki, skarpety)
zapasowy komplet ubrania: do przebrania się w zimny wieczór na wypadek np. nieprzewidzianej kąpieli w rzece (np. podczas przeprawy) lub po jeździe w ulewnym deszczu, itp.; do użycia w podróży w drodze powrotnej

Środki higieniczne

W trakcie wycieczek rowerowych bardzo ważne jest zachowanie higieny, po całym dniu jazdy, w upale, w kurzu i brudzie, przez piaszczyste drogi, itp., ciało jest pokryte grubą warstwą potu i brudu, który utrudnia wypoczynek.

Wieczorem, na biwaku nie zawsze jest możliwość umycia się w bieżącej wodzie (rzeka, jezioro, itp.) - trzeba więc być przygotowanym na umycie się w niewielkiej ilości wody (z butelki). Dużym utrudnieniem podczas mycia się są owady (komary, meszki, itp.).

papier toaletowy: skutecznie zabezpieczony przed wilgocią
mydło
zalecane: gąbka: Przy użyciu gąbki łatwiej i szybciej można się umyć, także przy użyciu mniejszej ilości wody
zalecane: mały szybkoschnący ręcznik
wg uznania: zestaw do mycia zębów: pasta, szczotka
wg uznania: chusteczki higieniczne nasączone środkiem od mycia: do użycia w sytuacji braku możliwości umycia się; przydają się także do oczyszczania obtartych miejsc na ciele (np. w kroku, pomiędzy pośladkami, itp.)
zalecane: krem tłusty z filtrem UV
zalecane: środek na owady

Ekwipunek turystyczny

kompas
gwizdek na tasiemce
latarka czołówka
mały ostry nóż
zapalniczka
świeczka: dwie połówki świeczki, każda z knotem gotowym do użycia
torba na śmieci: śmieci zabieramy ze sobą
zegarek z budzikiem

Biwak

namiot: Zwykle zabieramy jeden namiot na dwie osoby; Namiot musi być wyposażony w zestaw naprawczy do masztów. Maszt łatwo jest przypadkowo złamać podczas rozkładania namiotu, np. ktoś przez nieuwagę nadepnie na maszt; w transporcie, na silnym wietrze, itp. W skład zestawu naprawczego wchodzą: rurka do naprawy masztu i taśma klejąca.
karimata w worku foliowym i w pokrowcu: karimatę koniecznie zabezpieczyć przed wilgocią umieszczając w worku foliowym, a następnie zabezpieczyć przed uszkodzeniem mechanicznym (podczas transportu i podczas wycieczki) umieszczając w pokrowcu
śpiwór dostosowany do warunków
zalecane: poddupnik: Przydatny zarówno na biwaku jak i podczas odpoczynków na trasie wycieczki
płachta foliowa: Do schronienia się przed ulewnym deszczem (burzą) lub słońcem, do doraźnej ochrony rzeczy przed zamoknięciem, do rozłożenia rzeczy podczas biwaku lub odpoczynku w wilgotnym miejscu, itp.
menażka z przykrywką i uchwytem
nietłukący się kubek
łyżka
kuchenka turystyczna: Zalecana kuchenka benzynowa
zapas paliwa do kuchenki wraz z rezerwą
butelki na wodę (min. 2 szt. po 2l): biwaki zwykle mają miejsce z dala od źródeł wody nadającej się do przygotowania posiłków, zatem wodę musimy przywieźć na miejsce biwaku. Do tego celu potrzebne są butelki na wodę. Łączna pojemność butelek powinna pozwolić na przygotowanie obiadokolacji, śniadania, uzupełnienie płynów oraz zapewnienie rezerwy (woda może się przecież wylać w trakcie gotowania).; nie preferujemy używania zbiorników na wodę, uszkodzenie zbiornika automatycznie skutkuje znaczącym zmniejszeniem się łącznej pojemności pojemników na wodę, jakimi dysponujemy. Poza tym, przewożenie ciężkiego pojemnika, napełnionego wodą jest niewygodne, znacznie łatwiej rozłożyć ciężar i wygospodarować wolne miejsce w przypadku zwykłych, dwulitrowych butelek PET.; butelki powinny być wyposażone w tasiemki pozwalające na łatwe przenoszenie przez jedną osobę wielu butelek; butelki powinny być pozbawione wszelkich etykiet (aby nie zanieczyszczać miejsc biwaku przez odklejające się po zamoczeniu etykiety)

Sprzęt naprawczy

zestaw naprawczy do latarki czołówki:

zapasowy komplet baterii (dotyczy także latarek wyposażonych w diody LED)
zapasowe żarówki (2 szt.) (nie dotyczy latarek wyposażonych w diody LED)

niezbędnik turystyczny:

zapasowa zapalniczka
zapałki zabezpieczone przed wilgocią
zapasowa zakrętka do posiadanych butelek na wodę
nici cienkie
nici grube (np. dratew, nić dentystyczna, itp.)
igły do szycia (cienkie) - kilka szt.
igły do szycia (grube) - kilka szt.
klej mała tubka (np. kropelka)

reperaturka do kuchenki benzynowej:

dotyczy osób posiadających kuchenkę benzynową

zapasowe/dodatkowe torby foliowe

Apteczka osobista

Jak dla innych klubowych wycieczek - patrz wykaz ekwipunku.

Osoby, które noszą okulary, a wada wzroku nie pozwala na jazdę rowerem bez okularów muszą posiadać zapasowe okulary. Dotyczy także tych osób, które bez okularów nie są w stanie jechać rowerem tylko po zmroku.

Dokumenty i pieniądze

Jak dla innych klubowych wycieczek - patrz wykaz ekwipunku.

Mapy

Wykaz map jest każdorazowo uzgadniany przed wyjazdem. W ramach przygotowań do klubowych wycieczek warto sukcesywnie gromadzić mapy interesujących nas terenów, tak, aby - kiedy akurat będą potrzebne - były dostępne "pod ręką". Dotyczy to map zarówno w wydaniu papierowym jak i dostępnych w Internecie map w wersji elektronicznej - do samodzielnego wydruku przed wyjazdem.

Dla obniżenia kosztów oraz dla zaoszczędzenia posiadanych map, wygodnym rozwiązaniem jest korzystanie podczas wycieczek z cz-b kserokopii map.

Podczas klubowych wycieczek rowerowych odbywających się w Polsce najczęściej korzystamy z turystycznego wydania Mapy topograficznej Polski (wyd. Wojskowe Zakłady Topograficzne, Warszawa). Mapa ta, w postaci 151 arkuszy o podziałce 1:100.000 obejmuje swym zasięgiem całe terytorium Polski. Poszczególne arkusze są łatwo dostępne i względnie tanie. Stopień szczegółowości mapy jest wystarczający do prowadzenia klasycznej nawigacji przy użyciu mapy i kompasu, także poza drogami. Rozmiar mapy pasuje do typowego mapnika rowerowego.

Podczas klubowych wycieczek rowerowych odbywających się poza Polską korzystamy z tych map, które akurat są dostępne. Najczęściej są to - nieco już zdezaktualizowane - radzieckie mapy sztabowe o podziałce 1:100.000 oraz 1:200.000. Mapy te - w większości przypadków - są dostępne w postaci elektronicznej w Internecie. Dla krajów byłego ZSRR dostępne są czasem także turystyczne wydania map topograficznych 1:100.000 oraz 1:200.000 - w miarę posiadanych zasobów, staramy się korzystać przede wszystkim z tych właśnie map.

Przy planowaniu tras wycieczek, także w terenie, podczas wycieczek, czasem korzystamy z archiwalnych map (np. mapy przedwojenne: Mapa Taktyczna Polski 1:100.000, Mapa Operacyjna Polski 1:300.000 - obie wydane przez Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG) w Warszawie, archiwalne mapy niemieckie, austriackie, itp.). Mapy te dają nam wiele dodatkowych informacji krajoznawczych, pozwalają lepiej poznać historię odwiedzanych terenów, dotrzeć do nieistniejących już wsi, odnaleźć zapomniane drogi, mosty, linie kolejowe, przebieg dawnych granic, historyczne nazewnictwo, itp. Czasem do dyspozycji są tylko mapy archiwalne i w takim przypadku korzystamy z tych właśnie map.

Udając się na wycieczkę potrzebne mapy zabieramy ze sobą z domu. Nie nastawiamy się na to, że potrzebne mapy uda się nam zakupić na miejscu, zresztą zwykle i tak omijamy miejsca (mapy, jakich używamy, są zwykle trudno dostępne, najczęściej w specjalistycznych miejscach w większych miastach) gdzie takie zakupy byłyby możliwe, nie chcielibyśmy tracić czasu na tego typu zakupy ani uzależniać się od ich powodzenia.

Wskazane jest, aby każdy z uczestników dysponował własną mapą. Korzystanie podczas wycieczki z mapy, pozwala lepiej poznać teren, w który się udajemy oraz na bieżąco śledzić położenie w terenie (co może mieć znaczenie w niespodziewanych sytuacjach awaryjnych). W razie nieposiadania dokładnych map, konieczne jest posiadanie przez każdego z uczestników przynajmniej jakiejkolwiek mapy np. przeglądowej, turystycznej, samochodowej; pozwalającej na ogólną orientację w terenie i na odnalezienie się w terenie lub wydostanie się do konkretnego miejsca w wypadku przypadkowego lub zamierzonego rozdzielenia się grupy, konieczności samodzielnego powrotu z wycieczki w sytuacji awaryjnej, kłopotów z transportem, itp.

powrót na stronę główną

stronę utworzono 29 czerwca 2009 ostatnio zmodyfikowano 30 czerwca 2009